Eonia

Όλοι μας κάποια στιγμή θέλουμε ένα… γλυκάκι για να φτιάξει λίγο η διάθεσή μας. Που καταφεύγουμε; Στην εύκολη λύση τη σοκολάτα!

Παρ’ όλη την κακή φήμη που την ακολουθεί, για πρόσληψη βάρους και άλλα δεινά, την επόμενη φορά που θα καταναλώσουμε το σοκολατένιο έδεσμα ίσως δεν θα πρέπει να αισθανθούμε τόσο ένοχοι.

Τελικά υπάρχουν και πολλά οφέλη στην υγεία όσον αφορά αυτή τη μικρή απόλαυση.

Ποια είναι τα οφέλη της σοκολάτας;

H σοκολάτα φτιάχνεται από τους τροπικούς σπόρους κακάο Theobroma. Η παλαιότερη καλλιέργεια και χρήση του χρονολογείται από τον πολιτισμό των Olmec στην Κεντρική Αμερική. Οι Ολμέκοι ήταν ο πρώτος μεγάλος πολιτισμός του Μεξικού έως το 400 π.Χ. Στην εποχή των Αζτέκων το είδος ήταν σπάνιο και άξιζε όσο και το χρυσάφι. Οι καρποί προσφέρονταν συνήθως στους θεούς και τους βασιλιάδες, ενώ χρησίμευαν ακόμα ως πολύτιμο μέσο εμπορικών συναλλαγών. Οι Αζτέκοι χρησιμοποιούσαν τους καρπούς του κακάο – αφού πρώτα τους έτριβαν μεταξύ τους και τους έκαναν σκόνη – για την παρασκευή ενός ροφήματος που το ονόμαζαν «Choclatl». Στο ρόφημα αυτό πρόσθεταν και άλλα μπαχαρικά. Το έπιναν ζεστό ως χωνευτικό, δυναμωτικό και το καλύτερο φάρμακο της εποχής εκείνης, που μπορούσε να γιατρέψει κάθε αρρώστια.

Πως ήρθε;

O πρώτος Ευρωπαίος που θεωρείται ότι ανακάλυψε και έφερε το κακάο στην Ευρώπη είναι o Ισπανός Hernando Cortez. Το Πάσχα του 1519 προσάραξε με το στόλο του στη χερσόνησο Γιουκατάν. Εκεί τον υποδέχτηκε ο βασιλιάς των Αζτέκων, Μοντεζούμα, που του πρόσφερε χρυσάφι, πολύτιμους λίθους και ένα καλάθι γεμάτο με κόκκους κακάο. Κατά την επιστροφή του στην Ισπανία, το 1528, o Cortez έφερε μαζί του τους πρώτους καρπούς του κακάο και τα απαραίτητα σύνεργα για την προετοιμασία του ροφήματος «Choclatl». Το νέο αυτό ρόφημα κατέκτησε αμέσως τη Βασιλική Αυλή της Ισπανίας. Απέκτησε σύντομα και πιστούς φίλους μεταξύ της ισπανικής αριστοκρατίας. Στα επόμενα χρόνια το ρόφημα έγινε μόδα της εποχής, που απλώθηκε σιγά σιγά σε όλη την Ευρώπη.

Για πρώτη φορά σοκολάτα σε στερεά μορφή παρασκεύασε το παραδοσιακό μαγαζί του Λονδίνου «Ο Μύλος του Καφέ». Το 1674 παρουσίασε σοκολατένια ραβδάκια «αλά ισπανικά» και ένα γλύκισμα σοκολάτας σε συμπαγή μορφή. Το συναρπαστικό ταξίδι για αυτό το φυσικό και απολαυστικό προϊόν είχε ξεκινήσει και έμελλε να γίνει με τα χρόνια η πιο αγαπημένη γεύση μικρών και μεγάλων.

Ποια είναι όμως αλήθεια τα οφέλη που προσφέρει η κατανάλωση σοκολάτας στην υγεία του ανθρώπου;

1. Η σοκολάτα (και κυρίως η μαύρη) είναι μια από τις καλύτερες πηγές αντιοξειδωτικών. Εκείνες οι ουσίες οι οποίες παρεμποδίζουν την οξείδωση. Καταστροφή των κυττάρων ενώ είναι ακόμα πλούσια πηγή φυτικών ινών, καλίου, μαγγανίου, ψευδάργυρου, σεληνίου, μαγνησίου και σιδήρου. Όσο πιο μεγάλη περιεκτικότητα έχει σε κακάο η σοκολάτα τόσο περισσότερα και τα οφέλη.
2. Η σοκολάτα ανακουφίζει από το στρες και την πίεση. Λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς της σε ζάχαρη, η οποία προκαλεί αίσθημα ευφορίας και καλής διάθεσης. Η μαύρη σοκολάτα (με κακάο πάνω από 85%) είναι ένα από τα καλύτερα φυσικά αντικαταθλιπτικά, καθώς έχει παρατηρηθεί πως καταφέρνει αύξηση της σεροτονίνης στον εγκέφαλο.

Η κατανάλωση 40 γραμμαρίων μαύρης σοκολάτας, καθημερινά και για διάστημα 2 εβδομάδων βοηθάει αποδεδειγμένα στη βελτίωση της διάθεσης όσων πάσχουν από έντονο άγχος. Επιπλέον, το μαγνήσιο που περιέχει, καταπολεμά το στρες, την κόπωση, την κατάθλιψη και το αίσθημα της αναίτιας ανησυχίας.

Σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Journal of Nutrition βρέθηκε πως η σοκολάτα μπορεί να μειώσει τα επίπεδα της LDL χοληστερόλης (κακή χοληστερόλη). Επίσης οι ερευνητές έβαλαν στόχο να μελετήσουν αν οι μπάρες σοκολάτας που έχουν πρόσθετες φυτικές στερόλες έχουν κάποια επίδραση στα επίπεδα της χοληστερόλης. Βρήκαν πως αν αυτές οι μπάρες αποτελούν μέρος μια χαμηλής σε λίπους δίαιτας τότε μπορεί να επιδράσουν θετικά στη ρύθμιση της χοληστερόλης. Όπως επίσης και στη βελτίωση της αρτηριακής πίεσης, μειώνοντας έτσι το ρίσκο εμφράγματος ή εγκεφαλικού επεισοδίου.

Τι άλλο;

3. Τα φλαβονοειδή που βρίσκονται στη μαύρη σοκολάτα ρίχνουν την αρτηριακή πίεση, ενισχύουν την καλή κυκλοφορία του αίματος στην καρδιά και ενεργοποιούν την παραγωγή του νιτρικού οξειδίου. Αυτό παίζει βασικό ρόλο στο να είναι χαλαρές οι αρτηρίες και να κυκλοφορεί το αίμα εύκολα και χωρίς προβλήματα σε αυτές. Υπάρχουν ακόμα ενδείξεις πως το κακάο αυξάνει την καλή χοληστερίνη (HDL). Έτσι, αυτή η ισορροπία των ποσοστών, να προστατεύει ακόμα περισσότερο από το ενδεχόμενο στεφανιαίας αθηροσκλήρωσης και καρδιακού επεισοδίου

Επιπλέον:

4. Σε συνέχεια της ενίσχυσης της κυκλοφορίας του αίματος στον εγκέφαλο, επηρεάζεται και η μνήμη, αλλά και η εγρήγορση του εγκεφάλου για διάστημα 3 ωρών από την κατανάλωση σοκολάτας. Τα υψηλά επίπεδα φλαβονοειδών δυναμώνουν τις γνωστικές λειτουργίες ατόμων που ταλαιπωρούνται από έλλειψη ύπνου. Ακόμα καταφέρνουν την επιβράδυνση της γήρανσης, μέσω της αυξημένης κυκλοφορίας του αίματος. Τέλος, το κακάο της σκούρας σοκολάτας αυξάνει τη συγκέντρωση, τα αντανακλαστικά και τη μνήμη. Ερευνητές του Harvard Medical School βρήκαν πως η κατανάλωση 2 φλιτζανιών ζεστής σοκολάτας την ημέρα θα μπορούσε να κρατήσει υγιή τον εγκέφαλο, να βελτιώσει τη γνωστική λειτουργία και να μειώσει την απώλεια μνήμης στους ηλικωμένους. Επίσης η ζεστή σοκολάτα βρέθηκε πως μπορεί να βελτιώσει την αιματική ροή σε περιοχές του εγκεφάλου. Έτσι, προλαμβάνει τη νόσο Αλτσχάιμερ.

5. Σε έρευνα που δημοσιεύτηκε σε βρετανικό επιστημονικό περιοδικό ανακαλύφθηκε πως καταναλώνοντας σοκολάτα θα μπορούσε να μειωθεί το ρίσκο για εμφάνιση καρδιοπαθειών κατά 1/3. Ωστόσο χρειάζονται περαιτέρω έρευνες για το συγκεκριμένο ζήτημα. Καναδοί ερευνητές, σε μελέτη που περιελάμβανε 44.489 άτομα, βρήκαν πως τα άτομα που κατανάλωναν την ημέρα μία μερίδα σοκολάτας είχαν κατά 22% χαμηλότερο ποσοστό να βιώσουν εμβολή στη ζωή τους από τα άτομα που δε κατανάλωναν. Σε μία άλλη έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Journal Heart το 2015 μελετήθηκε το αποτέλεσμα της δίαιτας στο εγγύς μέλλον για την υγεία του ανθρώπου. Βρέθηκε πως εκείνα τα άτομα τα οποία στη δίαιτά τους κατανάλωναν 100γρ. σοκολάτας καθημερινά, είχαν χαμηλότερο ρίσκο για καρδιαγγειακά και εμβολές.

Εξάλλου τρώγοντας καθημερινά 30γρ. σοκολάτας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να ωφελήσει στην εμβρυική ανάπτυξη και πρόοδο. Αυτό παρουσιάστηκε έπειτα από έρευνα στο Pregnancy Meeting of the Society for Maternal – Fetal Medicine 2016 στην Ατλάντα.

Επίσης:

6. Ευρήματα που δημοσιεύθηκαν στο Journal of the International Society of Sports Nutrition αναφέρουν πως όσον αφορά τους αθλητές η προσεκτική κατανάλωση μαύρης σοκολάτας θα μπορούσε να βελτιώσει τη διαθεσιμότητα οξυγόνου κατά τη διάρκεια της προπόνησης, βελτιώνοντας την απόδοση. Οι ερευνητές πιστεύουν πως η επιτυχία της μαύρης σοκολάτας σε αυτές τις περιπτώσεις οφείλεται στις φλαβονόλες που περιέχει. Αυτές ωθούν την απελευθέρωση νιτρικού οξέος στο σώμα. Τα αντιοξειδωτικά της μαύρης σοκολάτας εκτελούν, όπως αναφέραμε, πλήθος λειτουργιών.Όπως η προστασία του δέρματος από τις ελεύθερες ρίζες, οι οποίες επιταχύνουν την έλευση του γήρατος. Τα φλαβονοειδή ακόμα προστατεύουν το δέρμα από τις υπεριώδεις ακτινοβολίες του ήλιου, ενώ το κακάο στη μαύρη σοκολάτα φροντίζει για την ενυδάτωση και την απαλότητα του δέρματος.

7. Η περιεκτικότητα της σοκολάτας σε φυτικές ίνες προκαλεί το αίσθημα πληρότητας για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Τα αντιοξειδωτικά που περιέχονται σε αυτή επιβραδύνουν την πεπτική διαδικασία και συνεισφέρουν στη διάρκεια του αισθήματος κορεσμού, έτσι βοηθούν αποτελεσματικά στις προσπάθειες για απώλεια βάρους. Έρευνα του πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης δείχνει πως η μαύρη σοκολάτα βοηθάει στη μείωση της λαιμαργίας για γλυκά. Τα πολλά αντιοξειδωτικά βοηθούν ακόμα περισσότερο στο μεταβολισμό.

Ωστόσο από την κατανάλωση σοκολάτας δε θα πρέπει να διαφεύγουν της προσοχής μας και τα αρνητικά, όπως:

1) Πρόσληψη βάρους λόγω της υψηλής θερμιδικής αξίας, εξαιτίας της περιεκτικότητας σε ζάχαρη και λίπος.

2) Ημικρανίες

3) Οστεοπόρωση

4) Περιεκτικότητα σε βαρέα μέταλλα τα οποία μπορεί να είναι τοξικά για τα νεφρά, το συκώτι, τα κόκαλα και άλλους ιστούς.

Συμπερασματικά, η κατανάλωση σοκολάτας συστήνεται ανεπιφύλακτα όταν αποτελεί μέρος μίας δίαιτας χαμηλής σε λίπος και θερμίδες. Έχει πολλά οφέλη στην υγεία ειδικά όταν συνυπάρχει φυσική δραστηριότητα σε συνδυασμό με τη σωστή διατροφή. Είναι συνετό να χρησιμοποιείται σε περισσότερη συχνότητα η μαύρη σοκολάτα από την κανονική (γάλακτος) λόγω της υψηλότερης περιεκτικότητάς της σε κακάο, αλλά και αυτό με μέτρο, ώστε να μην ξεπερνάει τα 30-100γρ. καθημερινώς.

γράφει ο Δημήτρης Χουτόπουλος

Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Msc. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας