a

Eonia

Αλάτι

Μπορείς να μειώσεις την ποσότητα που καταναλώνεις σε αλάτι χωρίς να μειώσεις τη γεύση. Πως; Αντικαθιστώντας στοχευμένα τις τροφές που θεωρούνται από τις πιο πλούσιες σε αλάτι στη διατροφή μας.

Αλάτι, πόσο πρέπει να τρώμε; Tο αλάτι έχει βαθιές ρίζες στο ελληνικό τραπέ­ζι από την εποχή που είχαμε περιορισμένους τρόπους για τη συντήρηση των τροφίμων, αλλά και για να τους δίνουμε γεύση.

Παρ’ όλ’ αυτά, αν και η ψύξη και η κατάψυξη έχουν μειώσει την ανάγκη χρήσης του για τη συντήρηση, η επίκτητη συνήθεια του ιδιαίτερα αλατισμένου φαγητού έχει παραμείνει στους Έλληνες.

Αλάτι ή νάτριο;

Το μαγειρικό είναι μια χημική ένω­ση. Αποτελείται κατά 40% από νά­τριο (Na) και κατά 60% από χλώριο (Cl). Δηλαδή 1 γρ. αλάτι ισοδυναμεί με 0,4 γρ. νάτριο. Πολλοί πιστεύουν ότι πετυχαί­νουν χαμηλή πρόσληψη αλατιού/νατρίου επειδή δεν προσθέτουν επιπλέον αλάτι στο πιάτο τους. Όμως, εκτός από το επι­τραπέζιο, υπάρχουν πολλές τροφές που περιέχουν κρυμμένο προστιθέμενο αλάτι ή νάτριο. Έρευνες σε ευρωπαϊκά κράτη έχουν δείξει ότι το 70-75% του προ­σλαμβανόμενου νατρίου προέρχεται από επεξεργασμένες τροφές και τα γεύματα.

Το ψωμί είναι από τους μεγαλύτερους προμηθευτές αλατιού στη διατροφή των Ελλήνων. Το νάτριο συνήθως προέρχεται από αυξητικούς παράγοντες που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή του. Τα ολικής αλέσεως, τα πολύσπορα και κάποια νέα προϊόντα με εναλλακτικά αλεύρια είναι καλές επιλογές. Περιέχουν λιγότερο νάτριο και περισσότερες φυτικές ίνες αλλά και βιταμίνες του συμπλέγματος Β.

Πόσο αλάτι τρώμε στην Ελλάδα;

Όπως πάντα, έχουμε στη διάθεσή μας ελάχιστα στοιχεία για τη διατροφική συμπεριφορά των Ελλήνων. Μια ενδεικτική έρευνα στη Βόρεια Ελλάδα (μελέτη Sin 2015-2016) έδειξε ότι οι Θεσσαλονικείς άνδρες καταναλώνουν 11,9 γρ. ημερησίως και οι γυναίκες 9,7 γρ. – ποσότητα διπλάσια από τις συστάσεις.

Πόσο αλάτι την ημέρα συστήνουν οι ειδικοί;

Η ελάχιστη ποσότητα νατρίου που χρειάζεται ένας υγιής ενήλικας εκτιμάται ότι είναι 0,18-0,23 γρ. ημερησίως (υπό την προϋπόθεση ότι δεν ιδρώνει). Μια δι­ατροφή που παρέχει αυτή την ποσότητα νατρίου είναι πιθανό να μην μπορεί να καλύψει τις ανάγκες σε άλλα θρεπτικά συστατικά.

Επομένως, οι υγιείς ενήλικες χρειάζονται περίπου 1,5 γρ. νάτριο την ημέρα, που αντιστοι­χεί σε 3,8 γρ. αλάτι ημερησίως. Έτσι θα διασφαλιστεί η επάρκεια σε άλλες θρεπτικές ουσίες και να αναπληρωθούν οι απώλειες νατρίου μέσω του ιδρώτα, ίως.

Επειδή όμως είναι δύσκολο να επιτευχθεί μια τέτοια πρόσληψη. Η μέση κατανάλωση αλατιού στα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη κυμαίνεται στα 8-11 γρ. ημερησίως. Μια πιο ρεαλιστική σύσταση από παγκόσμιους οργανισμούς και εθνικές αρχές είναι τα 5-6 γρ. αλάτι την ημέρα.

Η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφά­λειας Τροφίμων (EFSA) συγκεκριμένα προτείνει τιμή αναφοράς πρόσληψης για τις ανάγκες επισήμανσης των τροφίμων τα 6 γρ. αλάτι για το γενικό πληθυσμό. Παιδιά μικρότερα των 11 ετών θα πρέ­πει να προσλαμβάνουν ακόμα λιγότερο από τα 6 γρ. ημερησίως.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συστήνει λιγότερο από 5 γρ. ημερησίως (2 γρ. νάτριο) και ίδιες συστάσεις ισχύουν και για την Ελλάδα. Η ποσότητα 5 γρ. ισοδυναμεί με 1 κουταλάκι του γλυκού (ή καλύτερα τα 3/4 αυτού).

 

ΠΗΓΗ:SHAPE

Με εκτίμηση η διαιτολόγος,

Ράνια Τσακλόγλου.